Rozłącznik – czym różni się od wyłącznika i odłącznika?

Wiele osób, które nie mają dużego doświadczenia z pracami elektrycznymi, traktują rozłącznik, wyłącznik oraz odłącznik jako to samo urządzenie. W rzeczywistości każdy z tych mechanizmów działa inaczej i stosuje się je w odmiennych celach.

Co to jest rozłącznik?

Rozłącznik to rodzaj połącznika, za pomocą którego można włączać i wyłączać określone prądy robocze, których wartość nie przekracza dziesięciokrotności prądu znamionowego. Najpopularniejszym i najprostszym typem rozłącznika jest stycznik. Co ważne, mechanizm ten nie nadaje się do rozłączania prądów zwarciowych. Rozłączniki są w stanie wyłączyć i włączyć również prąd przeciążeniowy mogący długotrwale przewodzić swój znamionowy prąd cieplny oraz krótkotrwale określone prądy zwarciowe.

Istnieją modele rozłączników wyposażonych w bezpieczniki, tzw. rozłączniki bezpiecznikowe, które stosowane są np. w sieciach rozdzielczych, rozdzielnicach głównych w domach wielorodzinnych oraz w przemysłowych instalacjach elektroenergetycznych.

Co to jest wyłącznik?

Wyłącznik, mimo podobnej nazwy do rozłącznika, nie ma tych samych funkcji. Określeniem tym nazywa się zwykle typ łącznika, który jest w stanie załączać, przewodzić i wyłączać prądy w normalnych warunkach pracy obwodu, a także prąd przeciążeniowy oraz zwarciowy. Dzieje się to za sprawą komór gasikowych, w które wyposażony jest osprzęt. Cechą charakterystyczną wyłączników jest wyraźna sygnalizacja utworzenia przerwy w obwodzie.

Wyłączniki dzieli się najczęściej na zabezpieczające i manewrowe. Pierwsze z nich samoczynnie wyłączają zasilanie w przypadku wystąpienia awarii (np. wyłączniki nadmiarowo-prądowe lub różnicowo-prądowe). Z kolei drugie służą do manualnego załączania i wyłączania zasilania (np. łącznik oświetlenia).

Co to jest odłącznik?

Odłącznik, podobnie jak rozłącznik i wyłącznik, jest typem łącznika elektrycznego. Jego głównym zadaniem jest stworzyć w obwodzie bezpieczną przerwę izolacyjną. W przeciwieństwie do dwóch wyżej opisanych mechanizmów, nie jest przystosowany do manewrowania pod obciążeniem. Załączanie lub wyłączanie za pomocą odłącznika odbywa się więc najczęściej w stanie bezprądowym lub ewentualnie przy prądzie o bardzo niewielkich wartościach. Urządzenie to jest też zwykle uzupełnieniem dla wyłącznika – konstrukcje obu osprzętów są skonstruowane w taki sposób, aby obsługiwały identyczne napięcia i prądy znamionowe.