Faza w gniazdku – czym jest i czy powinna występować?

Faza w odniesieniu do elektryczności to potoczna nazwa źródła napięcia lub prądu elektrycznego. Termin ten stosuje się również do określania samego przebiegu sygnału z takiego źródła.

Można więc uznać w największym uproszczeniu, że faza to nic innego jak przewód, który jest pod napięciem. Jej obecność w gniazdku jest zatem pożądana. Aby sprawdzić, czy w kontakcie występuje faza, wystarczy posłużyć się zwykłym próbnikiem napięcia. Przyłożony do otworu, w którym znajduje się prąd, zacznie świecić.

W którym miejscu powinna być faza w gniazdku?

Polskie normy bezpieczeństwa nie określają, w którym miejscu dokładnie powinna znajdować się faza w gniazdu. Istnieją jednak niepisane zasady podpinania do osprzętu przewodu będącego pod napięciem. Standardowo gniazdko składa się z dwóch otworów oraz uziemienia w postaci bolca. Zwyczajowo przewód fazowy (najczęściej zaznaczony czarnym kolorem izolacji) podpina się w taki sposób, by faza występowała w otworze po lewej stronie. Nie ma jednak żadnych przeciwskazań, by przewód ten został poprowadzony do prawego oczka w gniazdku. Zaleca się jednak, by faza we wszystkich gniazdach w domu lub mieszkaniu występowała zawsze po tej samej stronie. Dzięki temu istnieje mniejsze ryzyko pomyłki i np. uszkodzenia instalacji elektrycznej w trakcie wykonywania jakichkolwiek prac remontowych.

Brak fazy w gniazdku – co może być przyczyną?

Brak fazy w gniazdu oznacza, że prawdopodobnie niepodłączony został przewód fazowy lub doszło do jego uszkodzenia. W takim wypadku urządzenie podłączone do gniazdka nie będzie działać, ponieważ nie będzie miało zasilania.

Faza na uziemieniu

Często zdarza się, że próbnik przyłożony do bolca uziemiającego zaczyna się świecić, co oznacza wykrycie fazy. Dzieje się tak, gdy przewód fazowy został poprowadzony właśnie do otworu, gdzie powinien zostać podłączony przewód neutralny lub przewód prowadzący bezpośrednio do ziemi. Bywa również, że faza pojawia się na całym gniazdku. Co ciekawe, podłączone do niego urządzenie nie będzie zasilane, ponieważ obecność fazy w obu otworach oznacza, że nie mają jak między nimi przemieszczać się elektrony. To bardzo częsty objaw przerwania przewodu zerowego w obwodzie przy instalacji dwużyłowej. Taka usterka wymaga w pierwszej kolejności znalezienia miejsca uszkodzenia feralnego kabla. W tym wypadku konieczne może okazać się wezwanie wykwalifikowanego elektryka.

Zobacz również: Brak prądu w gniazdku, co może być przyczyną oraz Jak zamontować gniazdko elektryczne?.