Jak dobrać żarówkę

Poniżej opisane zostaną podstawowe parametry większości żarówek.

Moc [W]

Moc żarówki określa pobór prądu źródła światła. Niejednokrotnie użytkownikom wydaje się, że to moc odpowiada za jasność świecenia żarówki i rzeczywiście tak jest – ale tylko w przypadku klasycznych żarówek żarowych. W przypadku żarówek typu LED to rodzaj i jakość użytych diod świadczy o jasności samej żarówki. Jasność świecenia źródła światła określa się parametrem zwanym strumieniem świetlnym.

Strumień świetlny [lm]

Określa, jak jasno świeci źródło światła. Żarówki o wyższej wartości strumienia świetlnego świecą jaśniej, a te o mniejszej wartości – ciemniej. W przypadku żarówek typu LED to rodzaj i jakość użytych diod świadczy o jasności samej żarówki.

W poniższej tabelce zamieszczone zostały najczęściej używane moce żarówek klasycznych z odpowiadającym im strumieniem świetlnym:

Temperatura barwowa [K]

W skrócie nazywana czasem po prostu barwą żarówki – parametr określający głównie żarówki w technologii LED – określa odcień bieli światła – emitowane przez żarówkę światło może być:

• Ciepłe (jak światło tradycyjnych żarówek) – od 2000K do 3500K – tworzy przytulny klimat, ułatwia zrelaksowanie się, najlepiej nadaje się np. do sypialni
• Naturalne (jak oświetlenie w słoneczny dzień) – od 3500K do 4800K – pobudza do działania, najlepiej nadaje się do biura, sklepu, kuchni czy łazienki
• Chłodne (wpadające w odcienie niebieskiego) – od 4800K do 6500K – orzeźwiająca barwa jeszcze lepiej pobudzająca do działania, najlepiej nadaje się na hale produkcyjne, magazyny itp.

Oczywiście powyższe przykłady to tylko sugestie, a temperatura barwowa powinna być dobrana przede wszystkim ze względu na preferencje użytkownika. Im temperatura barwowa jest niższa, tym światło jest cieplejsze, najlepiej ukazuje to poniższe porównanie:

Współczynnik oddawania barw CRI

Określa jak dobrze światło żarówki odwzorowuje barwy oświetlanego przedmiotu. Najwyższy możliwy współczynnik równy jest 100 i określa, jak kolory odwzorowane są w oświetleniu słonecznym. Im współczynnik CRI jest wyższy, tym barwy są wierniej oddawane. Najlepiej ukazuje to poniższe porównanie:

Najniższe współczynniki CRI posiadają lampy stosowane zwykle do oświetlania ulic – sodowe, rtęciowe itp. Żarówki o niskim współczynniku CRI źle wpływają na samopoczucie. Nie powinno stosować się ich w mieszkaniach, biurach i innych pomieszczeniach.

Średniej jakości światło (CRI między 70 i 90) posiadają średniej klasy żarówki LED, świetlówki fluorescencyjne oraz lampy metalohalogenkowe. Najlepiej nadają się one do oświetlenia mieszkań, szkół, biur itp.

Najwyższe współczynniki CRI (większe od 90) mają wysokiej klasy żarówki LED, nowoczesne świetlówki liniowe oraz żarówki tradycyjne (żarowe). Źródła o tak wysokim współczynniku powinny być zastosowane wszędzie tam, gdzie wierne odwzorowanie koloru jest ważne – np. w sklepie z farbami, w studiach fotograficznych itp.

Wiele osób zastanawia się czy warto zamienić oświetlenie klasyczne na typu LED. Poniżej przedstawione zostaną podstawowe różnice między żarówkami klasycznymi (żarowymi) i źródłami LED:

1. Moc – żarówki klasyczne przy tej samej mocy charakteryzują się mniejszym strumieniem świetlnym od żarówek LED (żarówki LED są jaśniejsze). Spowodowane jest to technologią i sposobem generowania światła – żarówki klasyczne większość pobieranej mocy zużywają na grzanie, świecenie stanowi zwykle ~10% pobieranej energii. W przypadku diod LED większość energii wykorzystywana jest na świecenie.
2. Temperatura barwowa – żarówki klasyczne charakteryzują się ciepłą barwą (ok. 2700K), przy doborze źródeł opartych na technologii LED temperatura barwowa jest praktycznie dowolna.
3. Współczynnik CRI – w przypadku żarówek klasycznych współczynnik oddawania barw równy jest 100 (jest to maksymalna wartość), w przypadku diod LED wartość ta wynosi od 80 w górę.
4. Temperatura pracy – wspomniane wcześniej różnice w technologii budowy powodują także różnice w temperaturze pracy. Obudowy źródeł LED (niezależnie od mocy) nie przekraczają zwykle 60°C, podczas gdy klasyczne żarówki mogą nagrzać się nawet do ponad 200°C (temperatura bańki żarówki 100W po pięciu minutach świecenia).
5. Cena – żarówki LED są droższe od żarówek klasycznych, jednak eksploatacja źródeł LED jest o wiele tańsza.
6. Trwałość – żywotność żarówek klasycznych wynosi zwykle ok. 1 000h, natomiast żywotność źródeł opartych na technologii LED – ponad 50 000h.

Odporność na uszkodzenia mechaniczne

Technologia diod LED różni się diametralnie od technologii standardowych żarówek żarowych – w diodach LED nie ma szklanych ani ruchomych elementów, co przekłada się na dużą wytrzymałość mechaniczną – odporność na uderzenia, wstrząsy, wibracje itp.