Źródła światła

Podstawowy podział źródeł światła wyróżnia te naturalne oraz sztuczne. Do pierwszej grupy zaliczyć można gwiazdy, czynne wulkany, ale też niektóre organizmy żywe. Sztuczne źródła światła to przede wszystkim różnego rodzaju lampy i żarówki.

Ze względu na sposób przemiany energii elektrycznej w promieniowanie widzialne, rozróżnia się następujące elektryczne źródła światła:

• temperaturowe (np. żarówki) - strumień świetlny powstaje w wyniku promieniowania cieplnego w żarniku,
• wyładowcze (np. lampy fluorescencyjne - świetlówki, lampy rtęciowe, lampy sodowe) - strumień świetlny powstaje  w wyniku  wyładowania  elektrycznego  w  rozrzedzonych  parach  rtęci,
• temperaturowo-wyładowcze (np. lampy rtęciowo-żarowe, lampy ksenonowe, lampy łukowe),
• inne (specjalnego przeznaczenia).

Podczas projektowania lub analizy stanu oświetlenia elektrycznego należy określić jego podstawowe  parametry, czyli klasę oświetlenia, rodzaj źródła światła, wymagane i rzeczywiste natężenie  oświetlenia, rodzaje i rozmieszczenie opraw oraz równomierność oświetlenia.

Podstawowe rodzaje sztucznych źródeł światła

Źródła światła należy dobierać przede wszystkim w zależności od ich przeznaczenia, a co za tym idzie oczekiwanych właściwości. Inna żarówka będzie potrzebna w ciemnym warsztacie, a inna w lampce biurkowej. Istotne jest m.in. czy dane modele są odporne na wilgoć, pył i uderzenia, ile energii zużywają przy pracy oraz jak są żywotne.

Oto najważniejsze parametry, które decydują o przeznaczeniu i zastosowaniu danego źródła światła:

• strumień świetlny,
• skuteczność świetlna,
• barwa światła,
• współczynnik oddawania barw,
• trwałość rozumiana jako czas, w którym źródło światła świeciło się nim wygasło lub nim przestało spełniać określone wymagania,
• moc,
• wrażliwość na wahania napięcia,
• budowa oprawy oświetleniowej,
• typ trzonka,
• wykończenie,
• masa netto.

W ofercie sklepu el.12 znaleźć można następujące rodzaje źródeł światła:

• żarowe,
• niskoprężne,
• wysokoprężne,
• halogenowe,
• ledowe.

Żarowe źródła światła

Żarowe źródła światła to popularne żarówki (w różnych wersjach) a także promienniki i reflektory. Dla tradycyjnych żarówek wartość napięcia zasilania jest stała i określona wartością napięcia sieciowego, które w Polsce wynosi 230V.

Pierwsze lampy żarowe powstawały w połowie XIX w. W żarówkach źródłem światła jest mocno rozgrzane przepływem prądu włókno wykonane z trudno topliwego materiału. Pierwotnie do tego rodzaju zastosowań wykorzystywano grafit, obecnie jest to wolfram.

Standardowa żarówka składa się ze szklanej bańki oraz trzonka. Aby nie dopuścić do utleniania się wolframu, konieczne jest zamknięcie go w próżni albo w szklanej bańce wypełnionej szlachetnymi gazami.

Dlaczego żarówka z czasem się wypala? Im wyższa jest temperatura żarnika tym więcej energii jest wysyłane, przy czym część jest emitowana w zakresie promieniowania widzialnego. Przy podnoszeniu temperatury wolfram zaczyna jednak parować, a jego cząsteczki osadzają się w chłodniejszych rejonach lampy w postaci cienkiej powłoki na wewnętrznej ściance bańki. Zjawisko to, z upływem czasu, powoduje zmniejszenie ilości emitowanego światła. Aby wolfram osadzał się na możliwie rozległej powierzchni (a dzięki temu jak najmniej ograniczał emisję światła), bańka żarówki jest stosunkowo duża. Wskutek parowania drut wolframowy staje się coraz cieńszy, aż do momentu przepalenia.

Niskoprężne źródła światła

Lampy niskoprężne to przede wszystkim świetlówki oraz lampy indukcyjne. W asortymencie sklepu el.12 w tej kategorii można znaleźć następujące podkategorie:

• świetlówki kompaktowe zintegrowane,
• świetlówki kompaktowe niezintegrowane,
• świetlówki liniowe,
• świetlówki okrągłe,
• świetlówki specjalistyczne,
• świetlówki U-kształtne.

Świetlówki (czyli inaczej lampy fluorescencyjne) są najpopularniejszą grupą tzw. lamp wyładowczych i często można je spotkać w instalacjach oświetleniowych zewnętrznych jak i wewnętrznych. Świetlówki z powodzeniem stosowane są w przestrzeniach publicznych (np. w sklepach, biurach, halach produkcyjnych, garażach, parkingach, halach sportowych), jak i w prywatnych domach i mieszkaniach.

W lampach fluorescencyjnych strumień świetlny  powstaje w wyniku wyładowania  elektrycznego  w rozrzedzonych parach rtęci i przetworzeniu niewidzialnego promieniowania nadfioletowego na promieniowanie o wybranej barwie światła. Proces ten odbywa się przy udziale odpowiednio dobranego luminoforu (związku chemicznego wykazującego luminescencję lub fosforescencję), pokrywającego wnętrze szklanych rur lamp. Ze względu na budowę świetlówki urządzenia te można podzielić na standardowe i takie o budowie zwartej kompaktowej.

Wysokoprężne źródła światła

W taj kategorii w ofercie el12.pl znaleźć można następujące rodzaje źródeł światła:

• żarówki metalohalogenkowe ( są to lampy wyładowcze, w których światło powstaje dzięki wyładowaniu elektrycznemu w mieszaninie par rtęci, argonu oraz halogenków metali).
• żarówki rtęciowe (środowiskiem wyładowczym są pary rtęci),
• żarówki sodowe (środowiskiem wyładowczym są pary sodu).

W lampach rtęciowych wysokoprężnych strumień świetlny powstaje w wyniku wyładowania łukowego w parach rtęci o wysokim ciśnieniu (do 2 MPa) niekiedy z dodatkiem halogenów. Korekta barwy światła z niebieskozielonej na zbliżoną do białej (dziennej) dokonuje się w luminoforze pokrywającym wewnętrzną powierzchnię bańki.

Wysokoprężne lampy sodowe działają podobnie jak rtęciowe. Źródłem światła jest jarznik, w którym znajduje się porcja sodu, rtęci i gazu zapłonowego (argonu lub ksenonu). Po załączeniu napięcia, w wyniku oddziaływania układu zapłonowego powstają impulsy powodujące zapłon wyładowania w ksenonie. Ze wzrostem temperatury jarznika zaczyna parować sód wewnątrz niego. Lampa zaczyna zmieniać barwę światła. Po osiągnięciu ciśnienia około 0,1MP wewnątrz jarznika wyładowanie stabilizuje się.

Ze względu na wysoką skuteczność świetlną i wynikającą z tego oszczędność energii, lampy sodowe praktycznie zastąpiły stosowane wcześniej lampy rtęciowe. Lampy sodowe dzielone są na nisko- i wysokoprężne.

Halogenowe źródła światła

Lampa halogenowa to lampa żarowa wypełniona gazem, zawierająca skrętkę wolframową i małą ilość halogenków. Żarówka halogenowa jest nowocześniejszym i nieco bardziej skomplikowanym wariantem klasycznej żarówki żarnikowej, ponieważ posiada wolframowy żarnik, który umieszczony jest wewnątrz bańki wypełnionej gazem szlachetnym z dodatkiem halogenu - np. jodu. Urządzenie to wyróżnia się większą energooszczędnością, brakiem ściemniania pod koniec użytkowania oraz dłuższym czasem działania. Warto podkreślić, że żarówki halogenowe dają także bielsze światło, dzięki czemu są one bardzo przyjazne dla ludzkich oczu.

W tej kategorii w ofercie el12 znaleźć można następujące źródła światła:

• reflektorowe halogenowe,
• halogenowe liniowe,
• halogenowe niskonapięciowe,
• halogenowe na napięcie 230 V.

Ledowe źródła światła

Źródłem światła w lampach LED jest biała dioda elektroluminescencyjna, która składa się zwykle z: niebieskiej diody elektroluminescencyjnej i luminoforu. W przypadku oświetlenia ogólnego zastosowania popularne jest użycie niebieskich źródeł światła LED i pokrycie ich związkami chemicznymi, które zmieniają spektrum światła. Dzięki wykorzystaniu kilku powłok, widmo światła można upodobnić do tego emitowanego przez słońce.

W tej kategorii w ofercie el.12 znaleźć można następujące urządzenia:

• żarówki ledowe klasyczne (bańki),
• świetlówki ledowe liniowe,
• taśmy LED,
• żarówki ledowe reflektorowe,
• żarówki ledowe świecowe,
• żarówki diodowe niskonapięciowe,
• żarówki diodowe na napięcie 230v.