Szynoprzewody

Szynoprzewody to elementy systemu oświetlenia, na których można zamontować reflektory. Są to więc listwy przeznaczone do instalacji oświetlenia opartego o lampy szynowe. Szynoprzewody to też trwała i solidna konstrukcja, która pozwala na wiele możliwości aranżacyjnych, a także daje dużą dowolność zmiany oświetlenia.

Zastosowanie szynoprzewodów

Szynoprzewody z reflektorami wykorzystywane są często w nowoczesnych aranżacjach świetlnych, w pomieszczeniach sklepowych (jak galerie handlowe, butiki), przestrzeniach wystawowych (muzea, galerie sztuki) i miejscach użyteczności publicznej (restauracje, hotele, biura). Szynoprzewody to zatem idealne rozwiązanie do oświetlenia akcentującego powierzchni handlowych i wystawienniczych oraz designerskich pomieszczeń biurowych i mieszkalnych. Ponieważ są one montowane bezpośrednio w suficie albo na specjalnych linkach, możliwości aranżacyjnych jest bardzo dużo.

Elementy te są też coraz częściej wybierane do przestrzeni mieszkalnych, gdzie mogą służyć zarówno jako główne źródło światła, jak i dodatkowe oświetlenie dekoracyjne. Rozwiązanie to stosowane jest także w domach i mieszkaniach, gdy instalacja wykonana zgodnie z projektem okazuje się nie być wystarczająca. Szynoprzewody wraz z kierunkowymi reflektorami sprawdzą się także w trakcie remontu domu, w którym jest przestarzała instalacja elektryczna. Stosować można je do oświetlenia salonów, korytarzy czy kuchni. Ponieważ pozwalają one na skierowanie światła w dowolne miejsce oraz na instalację wielu lamp na jednej szynie, mogą sprawdzić się w pomieszczeniach, w których jest niewystarczająca liczba punktów z przewodami umożliwiającymi podłączenie lamp na suficie.

Szynoprzewody wykonane są z profilu aluminiowego lakierowanego na wybrane kolory. Znajdujące się w środku miedziane przewody umieszczone są w prowadnicach z samogasnącego poliwęglanu izolującego od aluminium.

Najpopularniejsze rodzaje szynoprzewodów

Wśród najczęściej spotykanych szynoprzewodów wyróżnić można szyny:

• 1-obwodowe (1-fazowe) - z powodu mniejszej wytrzymałości konstrukcyjnej i małych rozmiarów lepiej się sprawdzają w mniejszych realizacjach domowych i biurowych. Systemy 1-fazowe to takie, w których zasilanie odbywa się wyłącznie poprzez dwa przewody obecne w szynie (fazę i przewód neutralny, zwany zerowym). Jest to standardowe rozwiązanie, które znaleźć można w każdej domowej instalacji elektrycznej. Wszystkie lampy podpięte do szynoprzewodu według schematu 1-fazowego włączają i wyłączają się jednocześnie.
• nasufitowe szyny 3-obwodowe (3-fazowe) – charakteryzują się one większą sztywnością i siłą nośną, dzięki czemu nie odkształcają się pod ciężarem reflektorów tak łatwo, jak urządzenia 1-fazowe. Przy tego rodzaju schematach jest też możliwość niezależnego zarządzania 3 scenami świetlnymi lub równomiernego rozłożenia obciążenia na 3 fazy instalacji. W tym systemie zainstalowane są cztery przewody elektryczne: jeden zerowy oraz trzy fazowe. Pozwala to na stworzenie trzech niezależnych scen oświetleniowych, czyli włączanie niezależnie od siebie trzech źródeł światła.

Istnieją także szyny do wbudowania w sufit, które – oprócz swojej funkcji oświetleniowej – mogą stanowić dość dyskretny element konstrukcyjny sufitu podwieszanego lub kartonowo-gipsowego.

W oświetleniu pomieszczeń dominują szynoprzewody 1- i 3-obwodowe do reflektorów zasilanych napięciem sieciowym 230 V. Do oświetlenia małych przestrzeni (np. witryn i lad wystawowych) warto rozważyć małogabarytowe systemy linkowe lub szynoprzewodowe na napięcie 12 V (nazywane też niskonapięciowymi).

Większość szynoprzewodów dostępnych w sklepach to szynoprzewody natynkowe, które można zastosować zarówno na sufitach murowanych, jak i tych z płyt kartonowo-gipsowych. Jeśli jednak celem instalacji jest ukrycie listwy oświetleniowej i w pomieszczeniu jest sufit podwieszany, można zdecydować się na szyny oświetleniowe podtynkowe. W takim przypadku na zewnątrz widoczna jest tu tylko ich ramka, natomiast pozostałe elementy są w pełni schowane.

Szynoprzewody z oświetleniem LED

W ofercie el12.pl znaleźć można wysokiej jakości system szynoprzewodów trójfazowych, który umożliwia natynkowy montaż opraw LED na suficie lub ścianie. Za pomocą dodatkowych uchwytów i linek może też być podwieszony do sufitu. Dzięki technologii trzech faz można zasilać trzy osobno załączane obwody lamp. Przy każdej zmianie aranżacji, w ramach zamontowanego systemu szyn, można oprawy oświetleniowe dowolnie dokładać, zdejmować, przemieszczać lub przełączać na różne sceny świetlne. Głównym zaletami tego rodzaju rozwiązań są: łatwy montaż i modyfikacja oraz nowoczesny, minimalistyczny design.

Zastosowanie szynoprzewodów daje wiele możliwości aranżacji świetlnych i – co szczególnie istotne – wybrane ułożenie można wygodnie i bezpiecznie zmieniać. Przy każdej modyfikacji w ramach zamontowanego systemu szyn można dowolnie dokładać, zdejmować lub przemieszczać oprawy oświetleniowe. Jeśli zachodzi więc potrzeba doświetlenia jakiegoś fragmentu, nie trzeba ingerować w strukturę ściany, nie trzeba wiercić ani nic przyklejać, wystarczy dołożyć kolejne elementy na szynie. Z tego względu rozwiązania te świetnie sprawdzają się np. w muzeach czy galeriach wystawienniczych (zmiana ekspozycji nie pociąga za sobą potrzeby skomplikowanych zmian w systemie oświetlenia). Zamontowanie, zdjęcie, przesunięcie lub przełączenie reflektora z adapterem może trwać kilkanaście sekund i nie wymaga narzędzi ani ingerencji instalatora. Co ważne, w łatwy sposób zmieniać można nie tylko rozstaw i zagęszczenie źródeł światła, ale także kąt jego padania.

Jak łączyć i układać szynoprzewody

Profesjonalne systemy umożliwiają zbudowanie z szyn dowolnego kształtu zamontowanego bezpośrednio na suficie lub zwieszonego na linkach. W niektórych układach możliwy jest także pionowy montaż szyn na ścianach, np. w dużych witrynach sklepowych.

Na rynku dostępne są szyny giętkie, jednak najczęściej stosuje się szyny proste 1-, 2- lub 3-metrowe (z możliwością cięcia na krótsze odcinki) łączone za pomocą łączników: liniowych oraz typu T, L czy X (nazwa nawiązuje do kształtu, w jaki można połączyć szyny).

W większości realizacji dominuje łączenie szynoprzewodów prosto lub pod kątem 90 stopni, ale możliwe jest także łączenie szyn pod dowolnym kątem. Służą do tego tzw. łączniki nastawne – do wykonywania skrętów w poziomie (w zakresie 90-270 stopni) oraz giętkie – umożliwiające wykonywanie skrętów (w zakresie 0-360 stopni) zarówno w poziomie jak i w pionie. Elementy te można wykorzystać np. gdy system świetlny trzeba skręcić pod bardzo ostrym kątem albo np. zachodzi potrzeba ominięcia belki sufitowej.

Najczęściej stosowane szyny nasufitowe są przystosowane do montażu bezpośrednio do sufitu, mają w tym celu wykonane w dnie otwory montażowe do przykręcenia wkrętami (o płaskich główkach). Przy większej liczbie ciężkich reflektorów można dowiercić odpowiednio więcej otworów. Do zwieszania stosuje się zwieszaki linkowe z możliwością regulacji lub prętowe, o określonej długości.   

Bez względu na wybrane rozwiązanie, bardzo ważne jest, aby pamiętać, że oświetlenie na szynoprzewodach musi składać się z akcesoriów dedykowanych do tego samego systemu. Oznacza to, że trójfazowe reflektory do szynoprzewodów należy montować wyłącznie na szynach 3-fazowych. Szynoprzewody i reflektory niezależnie od wybranego systemu, będą efektownym i eleganckim rozwiązaniem oświetleniowym w biurach, sklepach, galeriach, a także w mieszkaniach. Oświetlenie na szynoprzewodach przez zastosowanie w niej technologii LED jest dodatkowo energooszczędne, a jego żywotność sięga nawet kilkudziesięciu tysięcy godzin.