Gniazda elektryczne

Gniazda elektryczne, określane potocznie jako kontakty lub gniazda wtykowe, to elementy instalacji elektrycznej, które służą do przyłączania do niej szeregu odbiorników energii. Mówiąc wprost – to właśnie dzięki nim możliwe jest podpięcie do sieci szeregu sprzętów, które do działania potrzebują prądu. Istnieje wiele rodzajów gniazd elektrycznych. Poszczególne modele tego rodzaju osprzętu różnią się od siebie m.in. miejscem montażu czy typem obsługiwanej wtyczki.

Gniazda elektryczne, podobnie jak włączniki światła, montowane są zwykle na końcowych etapach wykonywania przyłącza elektrycznego. Stanowią one nieodzowny i niezbędny element (obok przełączników oraz rozdzielnicy) każdej poprawnie działającej instalacji. Wybierając gniazda, należy precyzyjnie określić ich podstawowe funkcje, jakie mają docelowo spełniać w miejscu montażu. Może to bowiem zaważyć na późniejszej efektywności osprzętu oraz całej sieci, do której przyłączane są poszczególne sprzęty.

Gniazda elektryczne – podział ze względu na miejsce montażu

Podstawowy podział gniazd elektrycznych opiera się na miejscu ich montażu. W ten sposób wyróżnia się dwa typy kontaktów: natynkowe i podtynkowe. Pierwsze z nich, jak wskazuje nazwa, nie są zamaskowane w ścianie. Cała konstrukcja osprzętu znajduje się na wybranej powierzchni. Tego rodzaju gniazdka mają zwykle kształt charakterystycznej bryłki. Modele natynkowe rzadko montuje się w domach. Częściej można znaleźć je w warsztatach, fabrykach i szeroko pojmowanych obiektach gospodarczych. W takich miejscach są one poręczniejsze i gwarantują większe bezpieczeństwo połączenia do sieci. Dużą zaletą gniazd natynkowych jest fakt, że do ich montażu nie trzeba kuć ścian. Dlatego też powszechnie instaluje się je chociażby na altanach czy tarasach.

Z kolei modele podtynkowe są w całości schowane w ścianie. W ich przypadku widoczne są jedynie płaskie elementy obudowy osprzętu. Takie rozwiązanie jest dużo estetyczniejsze, dlatego powszechnie stosuje się je w przestrzeniach mieszkalnych. Gniazda podtynkowe są obecnie uznawane standard w nowoczesnych i zmodernizowanych instalacjach elektrycznych.

Gniazda elektryczne a rodzaje faz

Innym sposobem na podział gniazd elektrycznych jest rozróżnienie poszczególnych modeli ze względu na rodzaj obsługiwanej fazy. Na rynku funkcjonują modele jednofazowe i trójfazowe. Dużo popularniejsze są pierwsze z nich, które montuje się powszechnie przede wszystkim w budynkach mieszkalnych czy biurach. Z kolei w miejscach, gdzie korzysta się ze sprzętów potrzebujących do poprawnego działania wyższego napięcia zasilania, wykorzystuje się gniazda elektryczne trójfazowe.

Gniazda elektryczne – podział ze względu na konstrukcję wtyku

Poszczególne gniazda elektryczne są przystosowane do różnych rodzajów wtyczek. W Polsce powszechnie stosuje się następujące modele kontaktów:

• typ C (CEE 7/1) – klasyczne gniazdo z dwoma otworami oraz okrągłym wgłębieniem na wtyczkę. Kiedyś stosowane bardzo często, dziś stopniowo się od nich odchodzi ze względu na fakt, iż nie posiadają one bolca uziemiającego.
• typ E – (CEE 7/5) – gniazda bardzo podobne do typu C, przy czym wyposażone są w bolec uziemiający. Jest to więc osprzęt dużo bezpieczniejszy w użyciu. Często kontakty tego rodzaju określa się jako belgijskie lub francuskie. Poza tym, są one standardem w Czechach i na Słowacji. Ich niekwestionowaną zaletą jest uniwersalność, gdyż można do nich podłączyć wszystkie europejskie wtyczki bez PE. Jednocześnie, trzeba pamiętać, że kontakty te nie są przeznaczone dla wtyczek typu F oraz C. Co ciekawe – w Polsce w latach 70. starano się opracować własny standard gniazd oparty na modelach E. Do dziś tego rodzaju kontakty można jeszcze znaleźć w mieszkaniach znajdujących się w blokach z tzw. wielkiej płyty. Ostatecznie jednak polski standard gniazdek typu E nie wszedł nigdy do powszechnego użycia.
• typ F (CEE 7/3) – tzw. gniazda schuko. Podobnie jak kontakty typu C mają one dwa otwory – jeden dla przewodu fazowego, drugi dla neutralnego. Charakterystycznym elementem tego osprzętu jest jednak specyficzne uziemienie w postaci dwóch blaszek znajdujących się na bokach wgłębienia wtykowego. Gniazda schuko są powszechne w Niemczech, Holandii, Chorwacji, czy w Bułgarii. Pasują do nich wtyczki typu C i F, europlug oraz specjalny typ E/F określany jako unischuko. Do kontaktów schuko nie można podłączyć wtyczek E i okrągłych wtyczek C. Bardzo istotna uwaga - tego typu gniazd w mieszkaniach jest niedopuszczalny przez Polskie Normy.
• europlug – odmiana gniazdek typu C przeznaczona dla wtyczek o charakterystycznym, płaskim kształcie.

Warto jednocześnie zdawać sobie sprawę, że w wielu krajach występują jeszcze inne rodzaje gniazdek. Wyróżnić można co najmniej kilkanaście specyficznych modeli kontaktów przeznaczonych do konkretnych typów wtyków.

Gniazda elektryczne – stopień ochronności

Gniazda mają też różne stopnie ochrony. Parametr ten wskazuje, do jakich pomieszczeń nadaje się dany model gniazda. Produkty oznaczane symbolem IP22 są standardowymi gniazdkami, które montuje się w pomieszczeniach mieszkalnych oraz biurowych. Spełniają one podstawowe wymogi bezpieczeństwa. Gniazda IP44 produkowane są z myślą o montażu w kuchniach czy łazienkach. Są to tzw. kontakty bryzgoszczelne, dużo odporniejsze na działanie wilgoci. Najczęściej wyposażone w specjalną ochronną klapkę. Wyróżnia się także modele IP56 przeznaczone np. do warsztatów, garaży, basenów czy saun.

Jeśli chodzi o stopień ochronności, obecnym standardem jest instalowanie kontaktów z bolcem uziemiającym. Odchodzi się od montowania gniazd be tego rodzaju zabezpieczenia. Ponadto, na rynku funkcjonują też specjalne modele z ogranicznikiem przepięć klasy D, które sprawdzą się tam, gdzie będzie podłączany wrażliwy sprzęt elektroniczny. Istnieją także gniazda z wbudowanym wyłącznikiem różnicowoprądowym, które zwiększają bezpieczeństwo starszych instalacji elektrycznych nienadających się do pełnej modernizacji. Pewną nowością są natomiast gniazda z przesłonami otworów, które mają uchronić dzieci przed włożeniem do kontaktu zabawek czy palców. 

Specjalne rodzaje gniazd

Obecnie wybór gniazd elektrycznych jest niezwykle duży. Poza najbardziej klasycznymi rozwiązaniami można spotkać się z produktami o wyjątkowo specyficznym przeznaczeniu, np. kontaktach do montażu podłogowego (przeznaczone przede wszystkim do powierzchni biurowych). Istnieją specjalne typu gniazdek do montażu np. w powierzchniach ze szkła, z marmuru czy tworzywa sztucznego. Ponadto wyróżnić można kontakty z portem USB, gniazda do anten, do telefonów czy sieci komputerowych. Ze względu na fakt, że gniazda pełnią również funkcje estetyczną, można dziś bez problemu znaleźć model w dowolnym kolorze.

Gniazda elektryczne w sklepie EL12.pl

Sklep EL12.pl oferuje szeroki wybór gniazd elektrycznych. Posiadamy niemal wszystkie rodzaje kontaktów przeznaczonych zarówno do przestrzeni mieszkalnych, jak i do warsztatów, fabryk, biur czy pomieszczeń gospodarczych. U nas znajdą Państwo gniazda o niemal dowolnym kształcie, kolorze, stopniu ochronności i przeznaczeniu. Oferujemy osprzęt pochodzący od sprawdzonych i renomowanych producentów, m.in. firm Hager, Berker czy Schneider Electric. Na EL12.pl można również zamówić gniazda o nietypowym standardzie, np. kontakty przeznaczone do wtyczek brytyjskich, amerykańskich, włoskich czy duńskich. Posiadamy gniazda z uziemieniem, bez uziemienia, a także kontakty typu schuko.